Wij, de grafieken, de dieren en het spel

Hoe kan ontwerpend onderzoek bijdragen in complexe klimaatvraagstukken? Dat is de centrale vraag in mijn huidige werk, en ook mijn onderzoeksvraag tijdens mijn (mid-career) master. ‘Wij, de grafieken, de dieren en het spel’ was mijn antwoord. Die rondde ik al enkele jaren geleden af – over het antwoord ben ik nog steeds tevreden. ‘Benadruk gemeenschappelijkheid (wij), zorg voor visuele, of ervaarbare, verduidelijking (de grafieken), voeg elementen toe die zorgen voor een laagdrempelige en positieve connotatie in deze lastige discussie (de dieren), en zorg dat het gesprek, of het onderzoek, leuk is om aan deel te nemen (het spel).’

Ontwerpend onderzoek
Ontwerpend onderzoek is volop in ontwikkeling. Dat is vooral waanzinnig interessant. Maar voor het gemeenschappelijke begrip wat ontwerpend onderzoek precies is, de consensus over de definitie, is het wat lastiger. ‘Onderzoek waarbij gebruik wordt gemaakt van ontwerpmethodieken’, of ‘design thinking’. Discutabele en ruime definities.

Er zijn wel een aantal aspecten te definiëren die zo goed als altijd aanwezig zijn:

  • Maak zaken visueel (of op andere manieren ervaarbaar)
  • Stel de gebruiker centraal
  • Werk iteratief

Hoe rijmen deze aspecten met ‘Wij, de grafieken, de dieren en het spel’?
Verrassend goed. In een blogpost zal ik hier, later, verder op ingaan.

Maatschappelijke relevantie

Na vijftien jaar als zelfstandig ontwerper (grafisch ontwerp, redactioneel ontwerp, ontwerpend onderzoek – vooral in de groene en culturele hoek) ben ik me gaan specialiseren in ontwerpend onderzoek in duurzaamheidsvraagstukken middels een master Design Research. Daarna werkte ik enkele jaren als ontwerpend onderzoeker bij de Algmene Rekenkamer. Soms, maar niet altijd, aan ‘groene’ onderwerpen; wel altijd aan gedegen onderzoeken met een grote maatschappelijke relevantie.

Onderzoekssporen

Naast de concrete onderzoeken waar ik aan werk, zijn er een aantal sporen/vraagstukken die terug blijven komen. Een voorbeeld hiervan is methodologische/wetenschappelijke verantwoording. Ik werk in omgevingen waar regelmatig om die verantwoording gevraagd wordt. Ontwerpend onderzoek en wetenschappelijk onderzoek hebben soms overlap, soms kan onderzoek allebei zijn. Er zijn echter ook aspecten aan ontwerpend onderzoek die, misschien wel per definitie, niet wetenschappelijk zijn. Met de ontwikkeling van het vakgebied van ontwerpend onderzoek zullen antwoorden geformuleerd worden op sommige van de deelvragen binnen dit vraagstuk – tenminste, daar ga ik van uit. Ik hoop zelf op termijn ook een bijdrage aan dit discours te leveren. Ik ga er graag over in gesprek.

Privé: Onderwerpen

In mijn huidige werk bij de Algemene Rekenkamer werk ik mee aan uiteenlopende maatschappelijk relevante onderwerpen. Klimaatverandering is een onderwerp waar ik wat meer in gespecialiseerd en zeer in geïnteresseerd ben.

Masterstudie
Klimaatverandering was ook het onderwerp van mijn masterstudie aan de Willem de Kooning Academie (WdkA). De ontwerpvraag waar ik me twee jaar mee heb beziggehouden: hoe kan ontwerp een verhelderende en versnellende rol spelen in complexe klimaatvraagstukken? Gedragsverandering kwam aan bod, klimaatcommunicatie, klimaatpsychologie.
De zelfgekozen casus: bodemdaling in veenweidegebieden.

Wiesje Korf

2019-2021
Ontwerpend onderzoeker bij de Design Audit Studio van de Algemene Rekenkamer
Bij de Algemene Rekenkamer werkte ik mee aan onderzoeken op diverse gebieden, en gaf ik mede vorm aan de Design Audit Studio. Deze studio is gestart door een onderzoeker die al lange tijd bij de Algemene Rekenkamer werkte, en is officieel in 2019 van start gegaan.
Ik deed mappings in verschillende onderzoeken en in verschillende fases van het onderzoek, ontwierp diverse visuele gespreksmethoden (gezamenlijk in te vullen tafelkleden; met blokjes te vormen gewogen antwoorden) om zo effectief mogelijk gesprekken te voeren zowel intern als met externen, en deelde kennis over ontwerpend onderzoek zowel binnen als buiten de Algemene Rekenkamer door middel van lezingen en werksessies.

2018-2019
Master Design Research aan WdkA
Om me verder te ontwikkelen in ontwerpend onderzoek en de ruimte te nemen voor onderzoek naar de toepassing hiervan op het gebied van duurzaamheidsvraagstukken, deed ik deze master. Zowel methodisch als inhoudelijk heb ik me verdiept in de algemenere toepassingen van ontwerpend onderzoek bij ‘groene’ vraagstukken. Als case study hield ik me bezig met de bodemdaling in veenweidegebieden.

2006-2019
Ontwerpstudio Studio Wiesje Korf
Zelfstandig ontwerper, opdrachten vooral in de groene en culturele hoek. Grafisch (huisstijlen, brochures) en redactioneel (boeken, tijdschriften) ontwerp, ontwerpend onderzoek (internal branding, mappings).

2007-2011
Haags Milieucentrum
Begonnen als projectmedewerker en ontwerper, later hoofd communicatie. Naast het samenstellen en ontwerpen van diverse uitingen, organiseerde ik milieucafé’s met inhoudelijk experts en de lokale politiek, en werkte ik mee aan diverse lokale projecten.

2004-2005
Fietsreis Afrika
Fietsen vind ik een fijne manier van reizen: je ervaart een gebied (en het weer) intensief, en toch is er per dag een redelijke afstand af te leggen. In anderhalf jaar fietste ik samen met mijn vriend van Eindhoven naar Kaapstad. Wekenlang fietsten we door de woestijn, maandenlang door de savanne, dagenlang door oerwoud. Een schat aan onvergetelijke ervaringen op het gebied van eten, van communicatie, van natuur en cultuur.

2004
Vormgeving bij Eindhovens Dagblad
Tussen mijn afstuderen en het vertrek op onze grote fietsreis werkte ik als vormgever op de redactie van het Eindhovens Dagblad.

2003
The Design Academy Eindhoven
Afgestudeerd met een animatiefilmpje, een kinderboek, en een site, met als thema verantwoordelijkheid.

2000-2001
fietsreis Midden-Oosten/Azië
Mijn studie onderbrak ik voor een fietsreis van Eindhoven naar India, samen met vier vrienden.

1996-2000
The Design Academy Eindhoven
Studierichtingen Man and Communication en Man and Environment

1995 – 1996
Uitwisselingsjaar in Zweden
Als uitwisselingsstudent woonde ik bij een gezin in Örnsköldsvik, deed het laatste jaar van de middelbare school (gymnasiet), leerde Zweeds, langlaufen en innebandy.

1989 – 1995
Atheneum
Bertrand Russell college te Krommenie

1977 geboren te Uitgeest

Blog